Πολύς κόσμος, άντρες και γυναίκες, έχουν το όνειρο να γράψουν ένα βιβλίο. Είτε είναι μυθιστόρημα, είτε αυτοβιογραφία, είτε μια ιστορία μυστηρίου, το να θέλετε να γράψετε βιβλίο είναι ευγενής στόχος.
Θέλετε να εκφράσετε τις ιδέες σας στο χαρτί, θέλετε να ακούσει ο κόσμος τη φωνή σας. Όλοι έχουμε ακούσει ιστορίες ανθρώπων όπως η Elizabeth Gilbert, μια συγγραφέας που για χρόνια έχαιρε κάποιας εκτίμησης από τους κριτικούς αλλά μικρής επιτυχίας στο κοινό, μέχρι που το best-seller της Eat Pray Love (εκδ. Μίνωας) βγήκε στα βιβλιοπωλεία. Λέτε να έχετε κι εσείς την ίδια επιτυχία εν μία νυκτί; Ή λέτε να καταλήξετε σαν τον James Frey και το Χίλια Κομμάτια (εκδ. Ωκεανίδα), που πλασαρίστηκε ως αυτοβιογραφία και τελικά αποδείχθηκε μυθοπλασία; Υπάρχουν κάποιες συμβουλές που ίσως βοηθήσουν όποιους από εσάς ονειρεύονται να βγάλουν κάποια μέρα βιβλίο!
• Ξεκινήστε με κάτι άλλο!
Κάθε ταινία που παρουσιάζει συγγραφέα έχει μια σκηνή όπου ο εν λόγω συγγραφέας κάθεται μπροστά στη γραφομηχανή ή τον υπολογιστή, κοιτάζοντας με κενό βλέμμα μια άδεια σελίδα. Η συγγραφή των πρώτων λέξεων, προτάσεων και κεφαλαίων του βιβλίου σας είναι το πιο δύσκολο κομμάτι της διαδικασίας. Ξεκινήστε λοιπόν, αλλά με κάτι άλλο εκτός από το βιβλίο σας. Αν το θέλετε πολύ όμως, μπορείτε να γράψετε τα κύρια σημεία του βιβλίου. Παρτε το κεφάλαιο προς κεφάλαιο και γράψτε μια περιγραφική παράγραφο του τι θα λέει το κάθε κεφάλαιο. Αυτό το σχεδιάγραμμα θα σας βοηθήσει να ξεκινήσετε εύκολα τη διαδικασία συγγραφής χωρίς να την πίεση να γράψετε μια εισαγωγική πρόταση ανάλογη του Ντίκενς.
• Δεσμευτείτε.
Αν πραγματικά θέλετε να γράψετε βιβλίο, κάποια στιγμή θα πρέπει να σταματήσετε να το συζητάτε και απλώς να το κάνετε. Ο καλύτερος τρόπος να δεσμευτείτε είναι να συμφωνήσετε με κάποιον άλλο για να το τελειώσετε. Μπορείτε να προσλάβετε σύμβουλο για να σας βοηθήσει στη διαδικασία του βιβλίου ή να βρείτε έναν επιμελητή που παρακολουθεί την πορεία σας (και άρα θα σας κρατά υπόλογο). Ακόμα και ένας φίλος μπορεί να σας βοηθήσει να καταστρώσετε ένα πρόγραμμα και να το ακολουθείτε πιστά.
• Η ποιότητα μετράει!
Είτε σκοπεύετε να δημοσιεύσετε το βιβλίο σας μέσω κάποιου εκδοτικού, είτε να κάνετε αυτοέκδοση, η ποιότητα του βιβλίου σας βασίζεται εν πολλοίς στην επιμέλεια. Το τελευταίο που θέλετε είναι να εκδώσετε ένα βιβλίο, να είστε περήφανοι γι’αυτό και να διαπιστώσετε ότι είναι γεμάτο τυπογραφικά λάθη. Η πρώτη σας επένδυση πρέπει να είναι ένας καλός επιμελητής, κυρίως αν κάνετε αυτοέκδοση (συνήθως στους εκδοτικούς οίκους, η επιμέλεια και διόρθωση του βιβλίου είναι μέρος της διαδικασίας έκδοσης).
• Ζητήστε βοήθεια.
Η επιτυχία ενός βιβλίου δεν βασίζεται μόνο στο περιεχόμενό του. Απαιτεί μάρκετινγκ, δημόσιες σχέσεις, ωραίο εξώφυλλο και πολλά ακόμα. Επικοινωνήστε με ανθρώπους και φίλους και φτιάξτε τη δική σας ομάδα ειδικών στους τομείς που χρειάζεται.
Το μυστικό
Πάνω απ’ όλα, το καλύτερο πράγμα που μπορείτε να κάνετε για τη διαδικασία συγγραφής ενός βιβλίου είναι να ξεκινήσετε κάτι. Αν σκοπεύετε να ακολουθήσετε την παραδοσιακή οδό, θα χρειαστείτε υπομονή. Αν αποφασίσετε να προβείτε σε αυτοέκδοση, θα χρειαστείτε έναν καλό επιμελητή και διορθωτή βιβλίων. Ό,τι κι αν επιλέξετε, κάντε το. Μπορεί να σας τρομάζει, είναι σίγουρα μια μακρά διαδικασία, αλλά στο τέλος θα δείτε ότι αξίζει τον κόπο.
Πως έρχεται η ιδέα για να γράψει ο συγγραφέας ένα μυθιστόρημα; Είναι… απλό: Γράφοντας! Πως μπορείς να φτάσει στο καλό κείμενο; Γράφοντας! Και ως πως γράφει κανείς ένα ογκώδες βιβλίο; Απλώς, ξεκινώντας την πρώτη σελίδα!
Αυτό είναι το συμπύκνωμα των κανόνων που περιλαμβάνει το εγχειρίδιο γραφής της Σοφίας Νικολαϊδου με τίτλο «Πως έρχονται οι λέξεις», το οποίο κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Η γνωστή πεζογράφος από τη Θεσσαλονίκη έγραψε ένα βιβλίο για το πώς γράφεται ένα βιβλίο, δίνοντας στον υποψήφιο συγγραφέα όχι μόνο απλά μαθήματα γραφής, αλλά και ένα απολαυστικό αφήγημα σε όσους… «απεχθάνονται» τη γραφή.
«Η πρώτη φράση λειτουργεί σαν φάρος. Συχνά οδηγεί την αφήγηση. Καθώς το κείμενο αναπτύσσεται , κάποιες συγγραφικές επιλογές θα αναδιαταχθούν ή θα μεταλλαχθούν. Πάντως , η πρώτη σελίδα ρίχνει τα θεμέλια της αφήγησης» τονίζει η συγγραφέας. Και εξηγεί μετά τα βασικά είδη του ρυθμού: Κοφτός και αγχωτικός, με ισχυρά σημεία στίξης και μικρές φράσεις, με ουσιαστικά και ρήματα. Στακάτος με σταθερό τόνο. Υπνωτιστικός , με μακρόσυρτες δευτερεύουσες προτάσεις.
Ακολουθούν κενές σελίδες όπου ο αναγνώστης καλείται να γράψει τις πρώτες 100 λέξεις μιας ιστορίας, αρχίζοντας με μια φράση του ήρωά του, με μια πράξη του, με μια περιγραφή τόπου ή προσώπου.
Ερώτηση: Ο επίδοξος συγγραφέας έχει συντάξει ένα λεπτομερές σχέδιο για όλη την ιστορία που έχει στο μυαλό του; Ναι. Υπάρχουν συγγραφείς που ξεκινούν με απόλυτο ανάπτυγμα της πλοκής και με όλα τα χαρακτηριστικά των πρωταγωνιστών, αλλά υπάρχουν άλλοι που εκκινούν από τη βασική ιδέα, αφήνοντας την υπόθεση να ξεδιπλωθεί μέχρι που να εκπλαγούν και οι ίδιοι.
«Όμως, όσο και να διαφέρουν μεταξύ τους στη συγγραφική πρακτική, οι περισσότεροι συμφωνούν ότι ο συγγραφέας γράφει λιγότερα από όσα ξέρει» σημειώνει η συγγραφέας.
Μελετώντας το διδακτικό αυτό λόγο- τεχνικό πόνημα των 196 σελίδων, θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε ως εξής τις οδηγίες της Σοφίας Νικολαΐδου προς τους … ναυτιλλομένους στα απαιτητικά πελάγη της γραφής:
-Αξιοποιείστε όχι μόνο αυτά που θέλετε να πείτε, αλλά χρησιμοποιείστε και τη σιωπή και τον υπαινιγμό.
-Οι υπερβολικές εξηγήσεις φανερώνουν συνήθως ατεχνία, γι ‘ αυτό να έχετε στο μυαλό σας ότι ο αναγνώστης είναι εξίσου ευφυής.
-Μη φορτώνετε το κείμενό σας με επίθετα. Αντί της λέξης «συγκλονιστικό» γράψτε μια τέτοια σκηνή.
-Όταν κολλάτε σε μια λέξη, προχωρήστε παρακάτω. Μην κάνετε… ταβανοθεραπεία.
-Οι μικρές λεπτομέρειες (κινήσεις, στάσεις του σώματος, ντύσιμο, χώρος ) δημιουργούν ατμόσφαιρα.
-Ο ήρωας του μυθιστορήματος πρέπει να έχει ελαττώματα που να τον ταλανίζουν.
-Συνδυάστε την εμπειρία σας με την επινόηση.
-Μην κάνετε τον ήρωα δικό σας φερέφωνο. Αφήστε τον να αυτονομηθεί.
-Αφήστε το γραπτό σας να «κρυώσει» και ξαναδέστε το μετά από μέρες.
-Ο μόνος τρόπος για να γράψεις σεξουαλικά είναι να μην γράψεις πολύ.
-Η πλοκή είναι οι εκπλήξεις.
-Γράφε, σβήνε και ξανάγραψε.
Και βέβαια η φράση που δεν εκπλήσσει όσους έχουν γράψει μερικά βιβλία ή μερικές χιλιάδες ρεπορτάζ είναι αυτή: « Όταν παραδίδω το κείμενο στον εκδότη μου, το έχω (σχεδόν ) σιχαθεί»!..
